In mei, juni en juli kan de noordelijke hemel geruime tijd na zonsondergang of voor zonsopkomst een paar uur worden opgelicht door deze wolken met een zilverachtige glans. De wolkenslierten hebben een ribbel- of vezelstructuur. Ze zijn vrij zeldzaam en komen onregelmatig voor: soms zijn ze alleen al in één maand enkele keren te zien, maar menig zomer gaat voorbij zonder deze wolken.
Het ontstaan van deze nachtwolken houdt verband met talrijke uiterst kleine deeltjes in de bovenste lagen van de atmosfeer. Dat kan bijvoorbeeld stof zijn afkomstig van meteorieten. Zulke deeltjes alleen zijn echter niet voldoende: ook is waterdamp nodig en zeer lage temperaturen tussen -90 en -145 graden Celsius. Op de deeltjes zet zich dan een laagje ijs af, net als rijp op het aardoppervlak. Door het ijs dat de deeltjes omhult, wordt zonlicht weerkaatst.
Wie de lichtende nachtwolken een tijd observeert zal zien dat de vormen relatief snel veranderen. Op de hoogte waar de wolken zich ophouden komen zeer sterke luchtstromingen voor. In horizontale richting stroomt de lucht met snelheden van gemiddeld 150 km/u en soms wel 500 tot 700 km/u. Daarmee samenhangend doen zich ook sterk dalende en stijgende luchtstromingen voor, waardoor de wolken een bijzonder turbulent aanzien krijgen. De karakteristieke golven en ribbels verdwijnen weer even snel als ze zijn gekomen.
Ik heb deze wolken in het verleden (laten we zeggen tussen 2000 en 2008) geregeld waargenomen en gefotografeerd, maar de laatste jaren is het er niet meer van gekomen. Je moet dan ook rond middernacht of tussen 4 en 5 uur wakker zijn en een goed zicht hebben op de noordelijke horizon.
Lichtende nachtwolken zijn niet voorspelbaar, maar het loont zeker op een heldere zomeravond na zonsondergang de moeite even naar de noordelijke hemel te kijken.
Gisteren fietste ik vanuit Amersfoort naar huis en rond 23 uur viel me op dat er lichtende nachtwolken te zien waren in het noordoosten. Thuisgekomen heb ik even online gekeken of ik me niet vergiste en daarna ben ik met statief en camera naar een open stuk met vrij zicht gelopen. Dit is de eerste maal dat ik de lichtende nachtwolken met een compact camera i.p.v. een spiegelreflex camera heb vastgelegd. Helemaal tevreden met het resultaat ben ik nog niet, maar mogelijk laten de wolken zich nog een keer zien deze zomer.
Hieronder nog enkele voorbeelden zoals ik ze in het verleden heb gefotografeerd. De eerste was op 15 juni 2005 en de laatste op 14 juli 2008.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten