Van Oudaen naar Oudaen

Om de middagwarmte enigszins te mijden, zat ik vanochtend al bij tijds op mijn oude Giant terrago 3. Ik besloot een deel van de Vecht af te rijden tot en met de Oudegracht in het centrum. De Vechtoevers zijn rijk aan landhuizen en kastelen en het warme weer nodigt ook wel recreanten op en rond het water uit en dat geeft dan weer een fijne vakantiesfeer.

Eerste doel van de dag was kasteel (Ridderhofstad) Oudaan (Oudaen) in Breukelen.
Het is een zeer oud huis, waarschijnlijk tegen het eind van de dertiende eeuw gesticht door een lid van het geslacht Van Loenersloot. Het is gebouwd tegenover de plaats waar de Aa oorspronkelijk uit de Vecht ontsprong. De ridderhofstad werd vroeger ook wel "Oud Aa" genoemd.
In de 17e eeuw werd het kasteel grondig verbouwd, en in het Rampjaar 1672-1673 ontkwam het aan verwoesting door de Fransen die Utrecht en omgeving bezet hadden: de Van der Burchs waren katholiek.

Daarna fietste ik de Vecht stroomopwaarts naar stadskasteel Oudaen.
Oudaen is een versterkt middeleeuws huis aan de Oudegracht in Utrecht. Het pand, met huisnummer 99, behoort tot de belangrijkste monumenten van de stad.
In de 12e, 13e en 14e eeuw bouwden rijk geworden patriciërgeslachten grote stenen, weerbare huizen aan de Oudegracht. Het was een periode van grote bloei voor de stad Utrecht, destijds de belangrijkste stad in de Noordelijke Nederlanden. Van deze grote huizen heeft Oudaen zijn middeleeuwse voorkomen het best bewaard.
Oudaen werd kort na het jaar 1276 gebouwd, zoals dendrochronologisch onderzoek heeft aangetoond. Net als de andere stadskastelen bestond het uit een groot, representatief hoofdhuis en een veel kleiner zijhuis dat makkelijker te verwarmen was en eigenlijk meer als woonruimte dienst deed. Het pand was oorspronkelijk gebouwd als het stamhuis van de familie Zoudenbalch, een van de voornaamste geslachten uit de stad. In 1395 kwam het echter in bezit van de familie van Oudaen, vernoemd naar de gelijknamige Ridderhofstad Oudaan te Breukelen.
Een grote verbouwing vond plaats rond 1500, toen alle vloeren en de kap werden vervangen. Hierbij werd ook de werfkelder verhoogd, waardoor de vloer van de begane grond een meter hoger kwam te liggen. Het trappenhuis werd hoger opgetrokken en kreeg een eigen spits. In de achtergevel werden grote vensters aangebracht.
Tijdens de belegering van kasteel Vredenburg in 1576-1577 stonden kleine stukken geschut opgesteld op Oudaen om het kasteel te beschieten. Het huis had het echter zelf zwaar te verduren, en de achtergevel werd grotendeels aan puin geschoten. In 1580 werd de schade op kosten van de Staten van Utrecht hersteld. Een paar kogels werden als herinnering in de achtergevel ingemetseld.
In 1680 vond een nieuwe verbouwing plaats, waarbij de hoofdingang verplaatst werd naar het kleinere zijhuis, rechts van het hoofdhuis, dat op zijn beurt een nieuwe gevel kreeg waaraan een gevelsteen herinnert. Tijdens de onderhandelingen voor de Vrede van Utrecht in 1713 was de Franse gezant in Oudaen ondergebracht.

Het was een heerlijk rondje om te fietsen!