dinsdag 10 juni 2014

Het (gemiste) zware weer van de afgelopen dagen

De afgelopen dagen hebben delen van het noordwesten van Europa (met name Frankrijk, België, Luxemburg en Duitsland) te maken gehad met wat je zwaar weer mag noemen.
De eerste situatie deed zich afgelopen zaterdag voor. Boven Noord-Frankrijk ontstonden buien die snel uitgroeiden tot een forse supercell boven West-Vlaanderen. Daar is dan ook lokaal forse schade aangericht door wind en hagel:

De eerste supercell trok door naar Zeeuws-Vlaanderen, maar loste daarna snel op. Hieronder de laatste levensfase gefotografeerd dor Paul uit Terneuzen:

Een tweede supercell trok daarna onder meer over Brussel alwaar ook behoorlijke schade is aangericht.
Op Eerste Pinksterdag ontstonden de supercells vooral boven Duitsland,

en Frankrijk:

In de avond en nacht naar Tweede Pinksterdag trokken de buien verder naar België en uiteindelijk ook zuidelijk Nederland in. Ook ditmaal kwam het tot grote hagelstenen, lokaal veel wind en overvloedige regenval (foto supercell door Bart uit Oostakker).

In de loop van zondag kwam ESTOFEX met de verwachting voor Tweede Pinksterdag en voor onze omgeving was dat een LEVEL 3:

En KMI meteoroloog Karim Hamid kwam in zijn verwachting zelfs tot code 4, een extreme high risk op zwaar weer:

Helaas heeft een nachtelijk MCS de reis over Frankrijk overleefd en kwam zodoende in de loop van de ochtend al ons land binnen. Het bleek een pittige bui, maar tot echt zwaar weer kwam het niet. Ondertussen had het KNMI nog altijd code GEEL voor ons land, vanaf 17 uur in het zuiden overgaand in code ORANJE. Dit complex heeft veel van de opwarming tegengehouden, waardoor de atmosfeer net wat minder onstabiel werd.
Ik heb zitten dubben of ik de voorzijde van het vroege MCS zou opzoeken, maar vond online weinig bevestiging of het fotogeniek genoeg zou zijn en ben thuis gebleven. Ik kon later wel enkele foto's maken van mammatus in het aambeeld en een aantal stijgstromen op afstand.


Tijdens de namiddag kwam een volgend systeem vanuit Frankrijk naar België en deze leek vooral naar het noordoosten uit te breiden. Reden voor het KNMI om een (volgens mij heel terechte) code ROOD af te kondigen. Dat het uiteindelijk mee viel met het echte zware weer op het Pinkpop terrein is deels geluk, in het Roergebied zijn helaas meerdere doden gevallen omdat de windstoten er veel sterker waren,ook net over de grens in België:


Te Utrecht bleef het bij het aan- en uitgaan van aambeeldregen en rond zonsondergang nog enkele mooie mammatuswolken.


Tijdens de tweede helft van de nacht passeerde opnieuw een buiengebied met een incidentele ontlading. Ik werd wel wakker en heb 3 kwartier gepoogd bliksems te fotograferen, maar dat is wederom op niets uitgelopen. Het onweer was gewoonweg niet actief. Het heeft nog wel 5 mm regen opgeleverd.

Onderstaande kaartje laat de ontladingen van gisteren zien. Het is goed zichtbaar dat Nederland goeddeels gespaard is gebleven.

OK, de verwachtingen voor Nederland waren hooggespannen en uiteindelijk is het (gelukkig voor de meeste mensen) meegevallen. De meeste schade is aangericht tijdens een code GEEL situatie. De media pikten de code ROOD waarschuwing goed op, maar gaven er vaak hun eigen draai aan door hel en verdoemenis aan te kondigen, ook een paar mediameteorologen. Dat het gisteren in ons land niet tot zwaar weer gekomen is, heeft het vertrouwen in waarschuwingen bij het grote publiek opnieuw geen goed gedaan, zeker omdat in de media soms heel stellig gebracht werd dat er noodweer zou komen. Dat mag denk ik toch wel anders en er mag meer over kansen gesproken worden. Maar het algemene publiek gaat ook vrij slecht om met kansen, zo leert de ervaring. Er wordt soms wel gezegd dat de kans op convectief noodweer = Potentie x initiatie x levensloop convectie. Er kan dus veel "mis" gaan met een waarschuwing voor convectief weer.
Nu is de kennis van vooral de jongeren (40-?) omtrent de gevaren van zwaar weer niet van een hoog niveau. Zou dat dan wel moeten? Nu het aantal grote buitenfestiviteiten enorm toeneemt (en de kans op zwaar weer mogelijk ook), lijkt me dat er meer educatie mag plaatsvinden. De vraag is wie die educatie dan moet geven. In de VS is men natuurlijk erg bekend met zwaar weer, maar ook daar is het verschil tussen een WATCH en een WARNING niet direct bij iedereen bekend. Ook daar vindt herhaald educatie naar het grote publiek toe en zijn er elk voorjaar lokale bijeenkomsten voor zogenaamd "severe weather awareness".

In de VS maakt de NWS (SPC) eerst een "convectieverwachting", dan een periode met meer gedetailleerde kansverwachtingen (de watch) en daarna de waarschuwingen op meer regionaal niveau (WARNING).
Als je nu de situatie van gisteren spiegelt aan het waarschuwingssysteem van de VS, dan heeft ons land steeds een SLIGHT to MODERATE (KNMI) of HIGH (ESTOFEX, Karim Hamid) RISK op verschijnselen van zwaar weer (gedefinieerd) gehad. Uiteindelijk leverde dat in Limburg een soort SEVERE THUNDERSTORM WARNING op, alhoewel je het ook letterlijk als upgrade van MODERATE naar HIGH RISK kan vertalen.
Het huidige kleurcode systeem komt teveel over als een WARNING i.p.v. als een CONVECTIVE OUTLOOK of desnoods een WATCH. Bij gewone stormwinden is dat geen probleem, maar bij lastigere verwachtingselementen als convectie, kan dat wel beter denk ik. Er zouden dan wel Nederlandstalige equivalenten voor die Amerikaanse terminologie gevonden moeten worden. En het hele opleidingstraject voor zowel de media als de ontvanger zal inderdaad een lange weg zijn...

Geen opmerkingen: