Ongekend hete start van de Hondsdagen

De term hondsdag vindt zijn oorsprong in een astronomisch gegeven, als dag in de periode van de hondsdagen. Vanwege het karakter van de hondsdagen als typisch warmste periode van de zomer, zijn er bijkomend ook meteorologische betekenissen ontstaan. In Nederland duidt men met hondsdag wel eens informeel een hete dag aan, typisch voor de periode van de hondsdagen. Het is echter geen gedefinieerde meteorologische term.
De dagen van omstreeks 20 juli tot rond 20 augustus worden de hondsdagen genoemd. In deze periode, die soms ook wel iets eerder of later begint, komt de heldere ster Sirius van het sterrenbeeld de Grote Hond gelijk met de Zon op. Zodoende is Sirius (volgens de Griekse mythologie de hond van de jager Orion) niet te zien. Toen Orion stierf kreeg hij met zijn hond Sirius een plek aan de hemel. De periode van de hondsdagen is het hoogtepunt van de zomer, de hoogzomer. In Nederland is Sirius op zijn vroegst op 25 augustus weer zichtbaar.
Maar de hondsdagen hebben verder niets te maken met honden, al kan het tijdens een onweer hondenweer zijn. Het woord hondenweer is afgeleid van het oud-Nederlandse woord ondeweer, dat zeer slecht weer betekent. In het Fries bestaat het woord 'ûngetiid', dat is de zomerperiode tijdens de hooioogst. Tijdens de hondsdagen bederven eten en drinken sneller dan in de rest van het jaar. Vroeger had men, omdat er nog geen koelkasten of diepvriezers waren, meer moeite om etenswaar goed te houden. Daarom is er in het Twents ook nog een gezegde: "Wat men tijdens de hondsdagen spaart voor de mond, is voor de kat of hond".
De Grieken en Romeinen zagen de hondsdagen als de periode van de grote hitte. Ook voor Nederland gaat dat op: de tijd van de hondsdagen is typisch de warmste van het jaar. Het etmaalgemiddelde van de temperatuur is dan 18°C en 's middags is 20 tot 25 graden heel normaal. Ook komen tijdens deze dagen de meeste hittegolven voor.
Als we vandaag als de eerste dag van de Hondsdagen mogen beschouwen, is de start ongekend heet geweest. Veel KNMI-stations in het noorden en westen van het land hebben nooit eerder dergelijk hoge maxima opgetekend als vandaag:

Ook bij ons ie het erg warm geweest, maar hier waren vooral de hoge minimumtemperatuur en het etmaalgemiddelde opmerkelijk:

Morgen, 20 juli, is het de naamdag van Margaretha van Antiochië. Deze dag is vanouds belangrijk voor boeren en buitenlui. Naar verluidt is het weer op 'pisgriet' bepalend voor het weer op de daarop volgende weken.
Volgens de legende was het zo dat Margriet een goede daad had gedaan en dat zij als beloning dat waar zij mee zou beginnen, zes weken ononderbroken vol zou kunnen houden, zonder ook maar een moment moe te worden. Ze had bedacht dat ze zou gaan spinnen, dat zou veel wol opleveren. Maar voor ze begon, wilde ze nog even haar blaas legen. Vele volkse spreuken zijn hier dan ook uit ontstaan.
De meest bekende is ongetwijfeld deze: Regen op St. Margriet, dan hebben we zes weken boerenverdriet.
En laat nou net voor morgen de buienkans behoorlijk hoog zijn!